نتایج مطالعات زلزله های ۱۳ ساله استان خوزستان حاكیست

ثبت ۲۵۶۵ زمین لرزه از شهركرد تا اندیمشك، رخداد ۳۰ زلزله در اطراف مسجد سلیمان طی یك ماه

ثبت ۲۵۶۵ زمین لرزه از شهركرد تا اندیمشك، رخداد ۳۰ زلزله در اطراف مسجد سلیمان طی یك ماه ایمن رها: مطالعات انجام شده بر روی لرزه خیزی 13 ساله استان خوزستان از طرف پژوهشگران كشور نشان داده است بیشتر از 80 زمین لرزه در گستره وسیع تر و حدود 30 زمین لرزه در زون های نزدیك به رومركز زلزله مسجدسلیمان در یك ماهه اخیر رخ داده است و پهنه جنوبی مسجد سلیمان، گستره های اطراف شوشتر، سمت شرقی و جنوبی بهبهان همچون نواحی فعال لرزه ای در یك ماه قبل از رخداد زلزله 5.7 بوده است.


به گزارش ایمن رها به نقل از ایسنا، بر اساس گزارش مركز لرزه نگاری مؤسسه ژئوفیزیك دانشگاه تهران، در ساعت ۱۱ و ۳۰ دقیقه روز دوشنبه ۱۷ تیر زمین لرزه ای با بزرگای ۵.۷ در شرق مسجد سلیمان و ۲۹ كیلومتری شمال غرب ایذه رخ داد. عمق كانونی این زلزله در ۱۷ كیلومتری در نقطه رومركزی به ارتفاع ۶۶۱ متری از سطح آب دریا، در استان خوزستان به ثبت رسید. رومركز زلزله از شهر مسجد سلیمان ۲۰ كیلومتر و در شرق آن و از شهر ایذه ۳۷ كیلومتر فاصله داشته و در شمال غرب آن قرار دارد. رومركز زلزله از شهر اهواز نیز دارای فاصله مستقیم حدود ۱۰۰ كیلومتری بوده است.



رومركز زلزله ۵.۷ مسجد سلیمان در روز ۱۷ تیر
دكتر علی بیت اللهی در گفت و گو با ایسنا، با اشاره به اهمیت زلزله روز دوشنبه مسجد سلیمان اظهار داشت: تاج سد "گدار" (سد مسجد سلیمان) در ۱۳ كیلومتری شمال غرب رومركز زلزله ۵.۷ و دریاچه سد شهید عباسپور در ۲۰ كیلومتری شمال شرق رومركز این زلزله قرار گرفته است كه بر اهمیت توجه به این رخداد لرزه ای می افزاید.
وی با اشاره به میزان تلفات جانی و جراحت وارد شده بر مردم بر طبق این زلزله، اشاره كرد: طبق اخبار دریافتی از مسئولین استانی، یك نفر بر اثر سكته قلبی ناشی از هیجانات لحظات رخداد زمین لرزه فوت كرد و تا این لحظه بیشتر از ۶۰ نفر مصدوم شدند. اغلب مصدومان از حوزه شهرستانی مسجد سلیمان بودند. ضمن آنكه در شهرهای "باغملك"، "ایذه" و آبادی های این حوزه ها نیز عمده مصدومیت ها جزئی و به علت فرار از ساختمان ها در هنگام رخداد زلزله بوده است.
بیت اللهی با اشاره به اینكه ۶۶ مدرسه با مصالح سنگ و گل و ۱۴ مدرسه با مصالح مالت و آجر گرفتار لطمه شدند، افزود: برآورد ما این است كه با ارزیابی مدارس آبادی های واقع در فواصل نزدیك به رومركز خسارت های بیشتری از مدارس البته در سطح ترك و شكاف دیوارها گزارش شود.
وی با اشاره به اینكه مسیر ارتباطی مسجد سلیمان به ایذه، دو راهی "بی بیان" و جاده روستای "جریك" سه مسیری بودند كه در بدو رخداد زلزله گرفتار ریزش های دامنه ای شده و لحظاتی مسدود شدند، تصریح كرد: انسداد این مسیرها با تلاش كاركنان راهداری انسداد رفع شد، ضمن آنكه بر اساس گزارش های ارسالی ساختمان دو مسجد نیز خسارت دیدند و ساختمان بیمارستان "نفت" مسجد سلیمان نیز گرفتار خسارت شده است.
عضو هیأت علمی مركز تحقیقات راه، مسكن و شهرسازی، ریزش كوه را از دیگر رخنمون های زلزله ۵.۷ مسجد سلیمان عنوان نمود و اظهار داشت: كوه "آسماری" در چندین نقطه ریزش كرده و نقاط ریزشی اغلب در حوالی شهرستان مسجد سلیمان و در سوی جنوب شرقی آن واقع شده اند. علاوه بر آن در ۳۰ روستا از توابع شهرستان مسجد سلیمان، به ۲۰۰ واحد مسكونی لطمه وارد شد.
به گفته این مقام مسؤول در روستاهای "هفت شهیدان"، "عوض آباد"، "چشمه زالوك"، "زمان آباد"، "توگاه"، "رضاآباد"، "آب بهار ۱ و ۲"، "احمدآباد"، "گچ خلج"، "راكه"، "سلطان آباد"، "برجك ۱ و۲"، "حامال احمد"، "حیات غیب"، "تنگ حیدر"، "چال استراق"، "قبله ای علیا و سفلی"، "علی آباد قلنبران"، "كریم آباد"، "منصورآباد"، "حسن آباد" و "تقی آباد" تخریب هایی گزارش شده است.
داده های شتابنگاری
مدیر بخش زلزله مركز تحقیقات راه، مسكن و شهرسازی با تاكید بر اینكه برمبنای اعلام شبكه ملی شتابنگاری مركز تحقیقات راه، مسكن و شهرسازی، برخی از ایستگاه های شتابنگاری مستقر در استان، ركورد زلزله ۷.۵ را ثبت كرده اند، اضافه كرد: از ایستگاه هایی كه تا لحظه تدوین این گزارش داده های آنها قرائت شده، ایستگاه های لالی در فاصله ۵۷ كیلومتری شمال غرب رومركز زلزله با شتاب بیشینه ۲۲ سانتی متر بر مجذور ثانیه، رامهرمز در فاصله ۷۴ كیلومتری جنوب رومركز با شتاب ۱۸، اهواز در فاصله ۱۰۰ كیلومتری جنوب غرب رومركز با شتاب ۱۷، الهایی در ۹۲ كیلومتری غرب رومركز با شتاب ۱۶، هویزه در ۱۴۵ كیلومتری غرب رومركز با شتاب ۱۶ و شوشتر در ۶۲ كیلومتری غرب رومركز با شتاب ۱۴ سانتی متر بر مجذور ثانیه بوده است.
وی همین طور به میزان شدت این زمین لرزه اشاره و اشاره كرد: برمبنای روابط تجربی كه برای زلزله های ایران كار شده است، زلزله با بزرگی ۵.۷ حداكثر شدت ۷ بر پایه جدول مركالی اصلاح شده و در یك محدوده خیلی كوچك به شعاع حدود ۳ كیلومتری را می تواند ایجاد كند.



جدول و بیضوی های شدت بر پایه روابط تجربی (ایمانی ۱۳۸۱، گزارش بیت اللهی و همكاران ۱۳۸۵)
تعداد پس لرزه های زلزله مسجدسلیمان
بیت اللهی به بیان تعداد پس لرزه های زمین لرزه ۵.۷ مسجد سلیمان پرداخت و اظهار نمود: تابحال ۳۸ پس لرزه با بزرگی های متفاوت برمبنای اطلاعات سایت مركز لرزه نگاری ثبت شده است. عمق پس لرزه های زلزله ۷.۵ مسجد سلیمان حدود ۱۳.۵ كیلومتر برآورد می شود.



اطلاعات آماری عمق پس لرزه های زلزله ۵.۷ مسجد سلیمان
به گفته وی، توزیع پس لرزه ها در تصویر ذیل نشان داده شده است:


دبیر كارگروه ملی مخاطرات با تاكید بر اینكه محدوده پوشش پس لرزه ها به ابعاد ۳۳ كیلومتر در شمال غرب – جنوب شرق و ۲۵ كیلومتر در جنوب غرب – شمال شرق بوده است، افزود: در روند توزیع پس لرزه ها، نكته مهم، گسترش پس لرزه ها بعد از رخداد اصلی و چند پس لرزه بزرگ آن با بزرگی ۴.۷، ۴ و ۳.۹ به سمت جنوب رومركز از یك سو و گسترش آنها به سمت غرب (لبه های فروافتادگی دزفول در این بخش) از طرف دیگر است. نسبت به زمان آهنگ، رخداد پس لرزه ها كندتر و بزرگی آنها نیز كوچك تر شده است.
وی افزود: در ریتم رخدادی پس لرزه های این ناحیه، نظیر حالتی كه در زمین لرزه های اردل ۴.۷ و ایذه ۴.۵ مشاهده شد، توقف مقطعی، تجمع تنش و رخداد پس لرزه ای، روند غالب در منطقه است. عدم رخداد پس لرزه ها به مدت طولانی گاه منجر به رخداد پس لرزه بزرگ تر می شود.
گسل مسبب زلزله ۵.۷ مسجد سلیمان
بیت اللهی ساز و كار زلزله روز دوشنبه مسجدسلیمان را طبق گزارش USGS و GFZ كه در سایت EMSC آورده شده است، از نوع فشاری (راندگی) ذكر كرد و اظهار داشت: این امر با خصوصیت گسل های موجود در منطقه سازگار است.



پس لرزه های زمین لرزه ۵.۷ مسجد سلیمان و روند پوششی آن



سازوكار كانونی زلزله مسجد سلیمان
عضو هیأت علمی مركز تحقیقات راه، مسكن و شهرسازی، افزود: محدوده رومركزی زلزله با سگمنت هایی (نواحی) از گسل عمده و بزرگ "پیشانی كوهستان" در برگرفته شده است. از طرفی مركز تكتونیكی فروافتادگی دزفول (گاهی گسل "لهبری" هم نامیده شده است) نیز تا جنوب غرب گستره پوشش پس لرزه های زلزله ۵.۷ مسجد سلیمان ادامه دارد. همین طور گسل شناخته شده "مسجد سلیمان" نیز در حاشیه شهر مسجد سلیمان با عنایت به شیب صفحه گسل و عمق كانونی زلزله ۵.۷ در محدوده غربی رومركز جانمایی شده است.
وی تصریح كرد: با عنایت به جهت شیب صفحات گسلی راندگی منطقه كه به سمت شرقی و شمال شرقی هستند و نیز نظر به عمق كانونی زلزله مسجد سلیمان، استنباط این است كه گسل های واقع در غرب رومركز زلزله، باید بعنوان گسل مسبب زمین لرزه مورد كنكاش قرار گیرند. به نظر من با عنایت به عمق كانونی زلزله و شیب و جهت شیب گسل های منطقه و مكانیسم زلزله، گسل مسجد سلیمان یكی از ساختارهای موازی مرز فروافتادگی دزفول می تواند بعنوان گسل مسبب این زلزله ۷.۵ در نظر گرفته شود.
به گفته این محقق حوزه مخاطرات، سگمنت هایی از گسل پیشانی كوهستان نیز در مجاورت رومركز زلزله جانمایی شده است؛ اما بنا به عمق زلزله و نیز شیب ملایم گسل پیشانی، به نظر محتمل تر این است كه گسل های غربی تر از آن بعنوان گسل مسبب در نظر گرفته شود.



گسل های منطقه و گسل مسبب احتمالی زلزله مسجد سلیمان
لرزه خیزی منطقه مسجد سلیمان
بیت اللهی با تاكید بر اینكه محدوده رومركز این زلزله و اطراف آن، زون فعالی از نظر لرزه خیزی است، اشاره كرد: در روز ۱۰ مهرماه سال ۱۳۹۷ زلزله ای با بزرگی ۴.۷ در حوالی "اردل" در استان چهارمحال و بختیاری رخ داد. در ادامه در روز پنج شنبه، ۱۰ آبان ۱۳۹۷، در ۱۸ كیلومتری جنوب شرق "ایذه" استان خوزستان زلزله با بزرگی ۵.۴ رخ داد و در ادامه این روند و با مهاجرت زلزله ها به سمت غرب، زلزله ۵.۷ مسجد سلیمان رخ داد.



رومركز زلزله های اردل و ایذه
عضو هیأت علمی مركز تحقیقات راه، مسكن و شهرسازی تصریح كرد: از زمان رخداد زلزله "اردل" (مهرماه ۱۳۹۷) تا رخداد زلزله مسجد سلیمان (۱۷ تیرماه ۱۳۹۸) زمین لرزه های خرد و متوسطی در همین نوار تكتونیكی رخ داده است. بررسی شكل ها و نقشه های جانمایی زلزله نشان داده است كه روند رخداد زلزله های متوسط و بزرگ به سمت غرب است. در غرب رومركز زلزله ۵.۷ مسجد سلیمان، شهرهای "شوشتر"، "دزفول" و "اهواز" قرار گرفته اند كه به وسیله ساختارهای گسلی موازی در ایالت زاگرس در برگرفته شده اند.
وی با تاكید بر اینكه این گسل ها "جنبا" و لرزه زا هستند و لزوم دارد تا با دقت فعالیت و رخدادهای لرزه ای آنها مانیتور شود، تصریح كرد: اینكه آیا در ادامه این روند، زلزله تأثیرگذاری در حوالی شوشتر، دزفول و یا اهواز رخ دهد، روشن نیست و با عنایت به پیچیدگی رفتاری ایالت لرزه زمین ساختی زاگرس، نمی توان بطور روشن به این سوال پاسخ داد، ولی واضح است كه باید رژیم لرزه خیزی این منطقه به دقت مورد پایش قرار گیرد.



توالی شرق به غرب رخدادهای متوسط از زلزله "اردل" تا زلزله مسجد سلیمان در كمتر از یك سال
بیت اللهی با اشاره به تصویر ذیل، با اشاره به اینكه زمین لرزه های سال ۲۰۰۶ از سایت مركز لرزه نگاری مؤسسه ژئوفیزیك گردآوری و در چهارگوشی به ابعاد ۲ در ۳ درجه به نقشه درآورده شده است، اشاره كرد: بر طبق این مطالعات در مدت تقریبی ۱۳ سال، ۲۵۶۵ زمین لرزه با بزرگای بالای ۲.۵ از "شهركرد" در شرق تا "اندیمشك" در غرب ثبت شده است. خوشه های لرزه ای آشكاری در محدوده های مختلف در این نقشه به وضوح قابل تشخیص است؛ به شكلی كه این خوشه ها در جنوب غربی شوشتر، جنوب مسجد سلیمان، حوالی دزفول و اندیمشك قابل شناسایی هستند.
وی تصریح كرد: ارزیابی های اولیه آماری بر روی این تعداد از زمین لرزه ها نشان داده است كه متوسط بزرگی زمین لرزه ها در این چهارگوش ۳ است كه معرف تعدد رخداد زلزله های كوچك تر بوده و امر طبیعی است. متوسط عمق زلزله ها نیز ۱۲ كیلومتر برآورد شده است. بزرگترین زلزله رخ داده ۱۳ سال اخیر در این چهارگوش، زلزله ۱۷ تیرماه ۱۳۹۸ با بزرگی ۵.۷ بوده است.


مدیر بخش زلزله مركز تحقیقات راه، مسكن و شهرسازی با اشاره به زلزله های یك ماه اخیر منطقه اطراف زلزله ۵.۷ مسجد سلیمان استان خوزستان، اظهار نمود: این بررسی نشان داده است جنبایی نوین گسل های منطقه قابل برآورد است؛ چونكه بیشتر از ۸۰ زمین لرزه در گستره وسیع تر و حدود ۳۰ زمین لرزه در زون های نزدیك به رومركز زلزله مسجد سلیمان در یك ماهه اخیر رخ داده است. پهنه جنوبی مسجد سلیمان، گستره های اطراف شوشتر، سمت شرقی و جنوبی بهبهان همچون نواحی فعال لرزه ای در یك ماه قبل از رخداد زلزله ۵.۷ بوده است.



زمین لرزه های یك ماهه اخیر محدوده اطراف رومركز زلزله ۵.۷




منبع:

1398/04/19
14:22:54
5.0 / 5
4916
تگهای خبر: بیمارستان , تلفات , خسارت , زلزله
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب
نظر شما در مورد این مطلب
نام:
ایمیل:
نظر:
سوال:
= ۴ بعلاوه ۳
imenraha.ir - حقوق مادی و معنوی سایت ایمن رها محفوظ است

ایمن رها

تجهیزات آتش نشانی و ایمنی و فروش و شارژ کپسولهای آتش نشانی