از گزارش خشونت خانگی توسط همسایگان تا ایجاد مهمانخانه وثیقه
ایمن رها: احساس عدم امنیت در خانه، همچون اولین آزارهایی است که خیلی از زنان قربانی خشونت خانگی آنرا تجربه کرده اند. در اغلب موارد، خشونت خانگی مقابل زنان با احساس عدم امنیت شروع می شود اما به سبب عدم بروز رفتاری از طرف اعمال کننده خشونت (همچون کتک زدن) که در قوانین فعلی کشور جرم محسوب می شود؛ زنان قادر به طرح شکایت برای احقاق حقوق خود نیستند.
به گزارش ایسنا، خیلی از زنان قربانی خشونت خانگی در ابتدا با احساس عدم امنیت در خانه مواجه می شوند (همانند تهدید و تحقیر شدن) اما نمی دانند برای طرح این مسئله به کدام نهاد رجوع کنند چونکه نهادی در کشور بطور خاص و ویژه خودرا موظف به رسیدگی به چنین مسائلی نمی داند. از طرف دیگر برخی زنان با قرار گرفتن در چنین شرایطی به پلیس مراجعه و درخواست کمک می کنند اما به سبب نبود سازوکارهای قانونی، حتی این نهاد نیز قادر به مداخله موثر در چنین مواقعی نیست.
نکته حائز اهمیت آنست که این زنان مجبور به تحمل شرایط نا ایمن و ادامه زندگی با ترس از امکان بروز خشونت هستند چونکه تا هنگامی که فرد اعمال کننده خشونت رفتاری که در قوانین فعلی مصداق خشونت شمرده می شود از خود بروز ندهد، نمی توان شکایتی از احساس عدم امنیت داشت؛ در صورتیکه بنا بر گفته کارشناسان حوزه حقوق بانوان خیلی از کشورها با ایجاد پایگاه های پلیس ویژه زنان اهتمام در پشتیبانی از زنانی دارند که با احساس عدم امنیت در خانه و یا خشونت خانگی مواجه اند که در ادامه به بعضی از این تجربیات اشاره می شود.
راه اندازی پاسگاه های پلیس زنان در چند کشور
دکتر لیلا ناصری رئیس کمیته پژوهش انجمن علمی حقوق پزشکی ایران درباره تجارب موفق سایر کشورها در جهت پشتیبانی از زنان خشونت دیده، به ایسنا اظهار داشت: کشورهای مختلفی نظیر آرژانتین، بولیوی (ایالت چندملیتی)، برزیل، هند، پرو، فیلیپین و اروگوئه رویکرد راه اندازی واحدهای زنان یا پاسگاه های پلیس با کارکنان زن را اتخاذ نموده اند تا توانایی پلیس را برای پاسخ به نیازهای منحصر به فرد زنان قربانی ارتقا بخشند. فعالیت این واحدهای تخصصی بیشتر به خشونت مقابل زنان، به خصوص خشونت خانگی مرتبط می باشد.
وی افزود: گزارش های شفاهی مطرح می کند که زنان از خیلی از این ابتکارات استقبال می کنند چونکه آنها معمولا پذیرا و حامی زنان قربانی هستند. همین طور این واحدهای تخصصی زنان به ارتقای حضور زنان در سیستم انتظامی کمک کرده و زنان بیشتری را به این حرفه جلب می کنند چونکه می توانند آشکارا نشانه های مشارکت برابر زنان در امنیت جامعه، پیش گیری از جرم و پاسخ به جرم را ببینند.
راه اندازی "مهمان خانه وثیقه"
این عضو هیئت علمی جهاد دانشگاهی واحد علوم پزشکی دانشگاه شهید بهشتی اضافه کرد: در کشور بریتانیای کبیر و ایرلند شمالی، بعضی شهرها مکان های شبانه روزی را با عنوان «مهمان خانه وثیقه» به وجود آورده اند تا زمانی که کسی متهم به خشونت خانگی شد، در زمان انتظار برای محاکمه در این محل اقامت کند. این شرایط به آنها کمک می نماید بجای زندانی شدن قبل از محاکمه به کار و کمک به پشتیبانی از خانواده ادامه دهند. از طرف دیگر این میهمان خانه ها به قربانی و فرزندان او اجازه می دهند به زندگی خود در خانه ادامه داده و از خشونت های بیشتر در امان باشند.
ابتکار "دیده بان امنیت" برای گزارش خشونت خانگی توسط همسایگان
وی همین طور این را هم اظهار داشت که اقدامات دیگری نیز انجام شده که به پلیس اجازه می دهد گزارش های شخص ثالث را در مورد خشونت خانگی به خصوص در مواردی که قربانی خیلی هراسان است یا مایل به اظهار چیزی نیست، بپذیرند. ابتکاری با نام «دیده بان امنیت» نیز پیشنهاد شده که همسایگان را تشویق می کند موارد مظنون خشونت خانگی را به پلیس گزارش کنند.
کارت هایی برای برنامه ریزی امنیت شخصی
این عضو هیئت علمی جهاد دانشگاهی واحد علوم پزشکی دانشگاه شهید بهشتی با اشاره به اقدامات پلیس کانادا دراین زمینه، اشاره کرد: دولت بریتیش کلمبیا (کانادا) کارت هایی به اندازه کیف پول را به صورت رایگان توزیع می نماید. این کارت ها حاوی نکاتی در مورد برنامه ریزی امنیت شخصی است. کارت ها برای زنان قربانی خشونت خانگی طراحی شده است و ۱۰ نکته در مورد افزایش امنیت شخصی را لیست می کند. شماره تلفن برای دسترسی رایگان به خط اطلاعاتی ۲۴ ساعتی برای قربانیان نیز در این کارت ها موجود است.
وی افزود: آلبرتای کانادا، دولت محلی واحد ارزیابی تهدید خشونت خانوادگی را راه اندازی کرده است که در آن متخصصان دانشگاهی، کارشناسان حقوق خانواده، مددکاران مداخله در موارد کودک، پلیس، و بازپرسان عضو هستند. ابتکار آلبرتا در ارزیابی و اداره تهدید در روابط، در جهت هماهنگی کوشش های مسئولان قضایی با نهادهای اجتماعی است تا پاسخ مؤثری به تهدید خشونت، روابط پرخطر و موقعیت هایی که در آن زنی تحت نظر قرار می گیرد، داده شود. این ابتکار بیشتر بعنوان مرجعی برای پلیس، سرپناه های زنان، مسئولان تأدیبی، مددکاران سلامت روان، و جوامع در سراسر استان است.
راهکاری برای ارزیابی امنیت شخصی زنان
ناصری با اعلان اینکه راهنمای کمک به ارزیابی و برنامه ریزی امنیت در سال ۲۰۰۶ توسط مؤسسه بریتیش کلمبیا (کانادا) مقابل خشونت خانوادگی انتشار یافت، اظهار نمود: این راهنما قسمتی از مجموعه دستورالعمل ها و ابزارهایی بود که برای کاهش خشونت مقابل زنان در روابط (The Aid to Safety Assessment and Planning) طراحی شده بود. مدکاران با کمک این راهنما به زنان در ارزیابی امنیت و برنامه ریزی امنیت شخصی کمک می کنند. ASAP بر طبق این فرض است که اگر راهبردی برای ارزیابی مداوم خطر تحمیل شده از جانب فرد آزارگر و برنامه ریزی تامین امنیت شخصی وجود داشته باشد، می تواند به افزایش سطح کلی امنیت آنان کمک نماید.
وی معتقد می باشد که برنامه ریزی امنیت فرایندی پیچیده است و راهنماهایASAP بهترین اطلاعات تجربی و تحقیقاتی موجود را برای رسیدگی به طیف وسیعی از نیازهای امنیت زنان فراهم می آورد. استفاده از راهنما ضمن کمک به هدایت یک رویکرد کامل، نباید جایگزین تفکر نقادانه و تحلیل شرایط منحصر به فرد هر مورد شود.
تدوین راهنمای تحقیق درباره خشونت خانگی توسط پلیس کانادا
به گفته این کارشناس حقوق بین الملل، پلیس سلطنتی سواره نظام کانادا، در بریتیش کلمبیا (کانادا)، یک راهنمای تحقیق خشونت خانگی تدوین کرده است که قسمتی از آن در مورد نحوه جمع آوری اطلاعات برای ارزیابی خطر و گزارش به دادستان است. هدف از این اطلاعات کمک به رسیدگی به درخواست آزادی با ضمانت توسط فراهم آوردن اطلاعات لازم به دادگاه و کمک به شناسایی عوامل خطری است که می تواند قربانی را در معرض خطر بعدی خشونت قرار دهد.
ناصری همین طور این را هم اظهار داشت که اطلاعات جمع آوری شده مربوط به قربانی و مظنون است و شامل مواردی نظیر برداشت قربانی از امنیت خود، برداشت قربانی از خشونت در آینده یا خطر خشونت، وضعیت فعلی روابط در خانه مانند طلاق معوق شده، سابقه تهدید قربانی، خانواده، دوستان، همکاران یا حیوان خانگی او توسط مظنون و... می شود.
استخدام پلیس زن در اولویت
رییس کمیته پژوهش انجمن علمی حقوق پزشکی ایران اشاره کرد: سازمان امنیت و همکاری اروپا در برای کمک به تضمین برابری استخدام در نیروی پلیس و قابل دستیابی کردن آن برای زنان، تلاش هایی را در کوزوو و مناطق دیگر بالکان آغاز نموده است تا استخدام پلیس زن در اولویت باشد. در کلاس های دانشکده ملی پلیس بطور متوسط ۱۸ درصد زن حضور داشت که پیش تر امری بی سابقه در منطقه بود. همزمان، موضوع خشونت خانگی در آموزش دانشکده پلیس، هم بعنوان مشکل اجتماعی و هم بعنوان جرمی که باید در مورد آن تحقیق شود قویا مورد تاکید قرار گرفت.
تشکیل گروه ویژه "دیانا" در پلیس
این عضو هیئت علمی جهاد دانشگاهی واحد علوم پزشکی دانشگاه شهید بهشتی با اشاره به اقدامات اسپانیا دراین زمینه، افزود: گروه دیانا توسط نیروی پلیس محلی در سویل اسپانیا تشکیل شد. همین طور در سال ۲۰۰۲، به دنبال پروتکلی که بین اداره مساوات و دفتر دولت محلی شورای شهرسویل به امضا رسید، یک واحد تخصصی در نیروی پلیس محلی برای رسیدگی به خشونت در رابطه با جنسیت تشکیل شد.
وی افزود: بعد از تشخیص این مساله که باوجود استفاده مکرر زنان در معرض سو استفاده از پلیس اما آنها باز هم پلیس را به دور از خود می پندارند، واحد تخصصی گروه دیانا شکل گرفت. در نتیجه، گروه دیانا سازماندهی شد تا از قربانی شدن ثانویه زنان جلوگیری کند و حمایت لازم را برای بازماندگان بوسیله مراقبت تخصصی فراهم آورد و بدین سان بازماندگان بجای برخورد با مسئولان مختلفی که از شرایط کلی آنان آگاهی ندارند، توسط گروهی با تعلیمات ویژه که مشکلات خاص آنان را می دانند دیده خواهند شد.
ناصری اظهار داشت: شناخت فعل و انفعالاتی که در این نوع خاص از جرایم وجود دارد و تأثیری که می تواند بر زندگی قربانیان داشته باشد، مبنای معیارهای مداخله خواهد بود که همچون این معیارها فوریت، نزدیکی، و تداوم است. همین طور برای نزدیک تر شدن واحد پلیس محلی به بازماندگان، نامی انتخاب گردید که مخفف چیزی نبود و عنوان رسمی تلقی نمی شد، همین طور برای موثرتر شدن خدمات ارائه شده تا حد امکان، افسران آن لباس فرم نمی پوشیدند.
راه اندازی پاسگاه تخصصی پلیس برای پشتیبانی از زنان خشونت دیده خانگی در برزیل
به گفته این کارشناس حقوق بین الملل، برزیل از کشورهایی بود که در استفاده از واحدهای تخصصی پلیس برای پشتیبانی از زنان قربانی خشونت خانگی پیش قدم شد. در سال ۱۹۸۵، پلیس برزیل در یک ایالت نخستین پاسگاه تخصصی پلیس را برای رسیدگی به وضعیت زنان قربانی خشونت خانگی و خشونت جنسی راه اندازی نمود. ریشه راه اندازی این تسهیلات در تشخیص این حقیقت بود که هرچند خشونت در جامعه شیوع گسترده ای داشت اما گزارش های کمی از این وقایع به پلیس و متعاقبا موارد کمی به دادگاه می رسید و محاکمه می شد.
افسران تعلیم ندیده مجری قانون و دلسردی زنان خشونت دیده از ثبت شکایت
و رئیس کمیته پژوهش انجمن علمی حقوق پزشکی ایران، اضافه کرد: سازمان های طرفدار حقوق بانوان که از اوایل دهه ۷۰ میلادی در خدمت ارائه حمایت های حقوقی و روانشناختی به قربانیان خشوت خانگی بودند، گزارش کردند که افسران تعلیم ندیده مجری قانون سبب دلسردی معدود زنانی می شدند که شهامت مراجعه به پلیس و ثبت شکایت مقابل شوهران بدرفتار خودرا داشتند. برای مثال حرف زنان را باور نمی کردند، گاهی آنها را تحقیر می کردند و موجب می شدند آنها در آن اتفاق خودرا مسئول بدانند. همین طور گاهی سوال هایی می پرسیدند که تجاوز به حریم خصوصی زنان تلقی می شد. در نهایت، به ندرت شکایتی ثبت می شد و زنان را نصیحت می کردند که بهتر است به خانه برگردند و وضعیت را با «پختن یک غذای خوشمزه برای شوهرشان و راه نینداختن یک دعوای دیگر» آرام کنند.
این عضو هیئت علمی جهاد دانشگاهی واحد علوم پزشکی دانشگاه شهید بهشتی افزود: در بیشتر موارد تحقیر از این هم بدتر بود و قربانی اغلب متهم می شد که خود مقصر بوده است. برای تغییر این وضعیت، دولت ایالت سائوپائلو نخستین واحد حمایتی را برای زنان راه اندازی نمود. در پروژه اولیه، کمک منحصرا توسط افسران پلیس زن ارائه می شد برای اینکه این باور وجود داشت که قربانیان آسان تر می توانند درباره تهاجم رخ داده صحبت کنند.
وی همین طور اشاره کرد: باتوجه به پیچیدگی های موضوع آزار همسر، لازم بود واحدها علاوه بر خدمات پلیس، حمایت روانشناختی، اجتماعی، و قانونی نیز ارائه کنند. برای اطمینان از رفتار محترمانه با قربانیان، لازم بود تمام کارکنان واحد دوره های آگاه سازی در مورد مسائل جنسیتی و سایر دوره های تخصصی را بگذرانند. این تجربه رشد کرد و هم اکنون در برزیل ۳۶۰ واحد حمایتی تخصصی پلیس برای زنان قربانی خشونت خانگی و خشونت جنسی وجود دارد. این واحدها تبدیل به مرجعی برای زنان در معرض خشونت شده اند و تعداد موارد گزارش شده به پلیس هر سال درحال افزایش است.
به گفته ناصری، برخی دولت ها و نهادهای پلیس تعاریف استانداردشده ای از خشونت خانگی را پذیرفته اند، دسترسی به پلیس و سایر خدمات برای قربانیان ارتقا پیدا کرده است، تعداد بیشتری افسران پلیس استخدام شده و ارتقای درجه یافته اند، همین طور پروتکل های استاندارد شده برای گزارش و مکتوب سازی تحقیق استفاده می شود و اقداماتی پیشرفته برای پاسخ به نیازهای قربانیان و تامین حفاظت در مقابل لطمه بیشتر به کار گرفته می شود.
رییس کمیته پژوهش انجمن علمی حقوق پزشکی ایران در آخر با تاکید بر اینکه خشونت مقابل زنان مسئله ای خصوصی نیست، اضافه کرد: به نظر می آید در کشور ما یکی از اقدامات اساسی در راه مقابله با خشونت هایی که مقابل زنان و دختران اعمال می شود، حذف کلیشه های پدرسالارانه و اصلاح نگرشی باشد که عموما قربانی را «مقصر» وقوع حادثه می داند. در کنار آن، بدون چون و چرا انجام اصلاحات اساسی در مجموعه قوانین مدنی و کیفری خصوصاً در پشتیبانی از حقوق بانوان آن هم در امتداد حقوق اعطا شده به زنان در سطح بین الملل لازم است.
منبع: imenraha.ir
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب